Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srbije, od 2004. godine započelo je proces registracije poljoprivrednih gazdinstava, sa ciljem da tačno prepozna korisnike agrarnog budžeta kako bi racionalnije sprovelo mere za podsticanje razvoja poljoprivredne proizvodnje i uspostavilo direktan kontakt sa proizvođačima bez posrednika. Upis poljoprivrednih gazdinstava je dobrovoljan, besplatan i nije vezan za rok, tako da je se od 2004.godine, do danas u Republici Srbiji registrovalo oko 345.000 poljoprivrednih gazdinstava.
Jedini uslov koji treba ispuniti za registraciju je da poljoprivredno gazdinstvo poseduje najmanje 0,5 hektara poljoprivrednog zemljišta na kome se obavlja poljoprivredna proizvodnja. Poljoprivredno gazdinstvo može biti upisano u registar i kada raspolaže i sa manje od 0,5 hektara poljoprivrednog zemljišta, ali kada se na tom zemljištu obavlja stočarska, živinarska, voćarska ili vinogradarska proizvodnja.
Poljoprivrednim zemljištem se smatraju: njive, vrtovi, voćnjaci, vinogradi, pašnjaci, livade, ribnjaci, trstici, močvare, kao i drugo zemljište koje po svojim prirodnim i ekonomskim uslovima može da se koristi za poljoprivrednu proizvodnju.
Poljoprivredno gazdinstvo se registruje u jedinici Uprave za trezor, koja se nalazi u ulici Sv. Ahilija br. 20. Gazdinstvo se registruje tako što se organizacionoj jedinici Uprave za trezor predaju popunjeni propisani obrasci i određeni prilozi.
Potrebna dokumentacija:
Prilikom upisa u registar podnose se:
popunjeni obrasci iz Informatora o registraciji gazdinstva, koji se mogu preuzeti ili u Upravi za trezor ili u zgradi opštine Priboj;
fotokopija lične karte nosioca poljoprivrednog gazdinstva ili akt o registraciji pravnog lica i preduzetnika i broj računa;
fotokopije ličnih karata članova poljoprivrednog gazdinstva;
fotokopija izvoda iz katastra nepokretnosti ili fotokopija ugovora o zakupu poljoprivrednog zemljišta ili fotokopija ugovora o davanju zemljišta na korišćenje bez naknade;
fotokopija namenskog tekućeg računa otvorenog u poslovnoj banci po sopstvenom izboru.
Otvaranje namenskog tekućeg računa u poslovnoj banci je vrlo jednostavna procedura. Potrebno je da poljoprivrednik na šalteru banke zahteva da mu se, za potrebe registracije poljoprivrednog gazdinstva, otvori tekući račun. Kada banka izda karticu na kojoj se nalazi broj tekućeg računa potrebno je da se kartica sa obe strane fotokopira i priloži uz ostalu dokumentaciju.
Otvaranje namenskog tekućeg računa je neophodno kako bi Ministarstvo poljoprivrede moglo direktno da uplaćuje svim svojim korisnicima premije, subvencije, regrese ili kredite koji se odobravaju.
Nosilac poljoprivrednog gazdinstva:
Kao registrovana poljoprivredna gazdinstva mogu pojaviti poljoprivrednici, zatim preduzeća, preduzetnici, zemljoradničke zadruge i naučno istraživačke organizacije. Sedište poljoprivrednog gazdinstva je u mestu prebivališta nosioca poljoprivrednog gazdinstva, bez obzira na mesto obavljanja poljoprivredne proizvodnje.
Što se tiče poljoprivrednika koji mogu biti nosioci poljoprivrednog gazdinstva, u većini slučajeva su to sami vlasnici poljoprivrednog zemljišta.
Međutim, pored ovog slučaja nosilac poljoprivrednog gazdinstva može biti lice koje nije vlasnik poljoprivrednog zemljišta, već poseduje najmanje 0.5 hektara poljoprivrednog zemljišta po osnovu zakupa ili besplatnog korišćenja (u ovom slučaju se prilikom registracije predaju i fotokopija ugovora o zakupu poljoprivrednog zemljišta ili fotokopija ugovora o davanju zemljišta na korišćenje bez naknade, s tim što ugovor ne sme da ističe u kaledndarskoj godini u kojoj se vrši upis u Registar.).
Takođe, kao nosilac poljoprivrednog gazdinstva može se upisati i bilo ko od članova nekog gazdinstva (deca, bračni drug), pri čemu se lice na kome se vodi poljoprivredno zemljište obavezno upisuje kao član poljoprivrednog gazdinstva (u ovom slučaju se prilikom registracije predaje i izjava o određivanju nosioca poljoprivrednog gazdinstva, koja je sastavni deo Informatora o registraciji).
Zanimljiv slučaj je kada u jednom domaćinstvu postoji više članova koji su vlasnici poljoprivrednog zemljišta. U ovom slučaju moguće su dve varijante upisa u registar:
da se svako od vlasnika poljoprivrednog zemljišta upiše u registar kao posebno registrovano poljoprivredno gazdinsto,
da se sporazumno odredi ko će biti nosilac poljoprivrednog gazdinstva i da se registruje jedno poljoprivredno gazdinstvo, s tim da se u ovoj varijanti svi ostali vlasnici poljoprivrednog zemljišta upisuju kao članovi poljoprivrednog gazdinstva i daju Izjavu koje lice određuju za nosioca poljoprivrednog gazdinstva (navedena izjava se nalazi u Informatoru o registraciji).
Pored nosioca poljoprivrednog gazdinstva u Registar se mogu upisati i punoletni članovi poljoprivrednog gazdinstva koji žive na tom gazdinstvu, na osnovu Izjave koju popunjavaju i koja se nalazi u Informatoru o registraciji.
U slučaju smrti nosioca poljoprivrednog gazdinstva, članovi poljoprivrednog gazdinstva sporazumno određuju privremenog nosioca, između sebe, do okončanja ostavinskog postupka i sprovođenja promene u katastru nepokretnosti.
Legitimacija poljoprivrednog gazdinstva:
Prilikom upisa u registar poljoprivrednik dobija broj poljoprivrednog gazdinstva (BPG) i izdaje mu se potvrda o upisu u registar ili obnovi registracije, kojom dokazuje aktivan status registrovanog poljoprivrednog gazdinstva. Pored potvrde, nakon određenog perioda, poljoprivrednik dobija i legitimaciju poljoprivrednog gazdinstva, kojom dokazuje status registrovanog poljoprivrednog gazdinstva prema trećim licima. Legitimacija važi uz ličnu kartu i uz potvrdu kojom se dokazuje aktivan status za tekuću godinu.
Obnova registracije:
Poljoprivredna gazdinstva koja su upisana u registar moraju svake godine, u periodu od 1.januara do 31.marta da izvrše obnovu registracije. Obnova registracije se takođe vrši u Upravi za trezor, tako što se dostavljaju podaci o:
poljoprivrednim kulturama za tekuću godinu;
stanju stočnog fonda u tekućoj godini;
članovima poljoprivrednog gazdinstva (ukoliko ima promena);
promenama u zemljišnom posedu (promena površine, vlasništva, zakupa ...).
Pored ovih promena, poljoprivrednici su dužni da o nekim promenama obaveste Upravu za trezor u roku od 30 dana od nastanka promene. To se odnosi na:
promenu nosioca poljoprivrednog gazdinstva,
promenu sedišta poljoprivrednog gazdinstva,
promenu namenskog tekućeg računa.
Obrasce za obnovu registracije sva poljoprivredna gazdinstva dobijaju poštom, tako da to značajno olakšava proces obnove registracije. Ukoliko se u propisanom periodu ne izvrši obnova registracije, to gazdinsstvo dobija pasivan status za tekuću godinu. Međutim, ukoliko se registracija ne obavi tri uzastopna puta to gazdinstvo se briše iz registra.
Pogodnosti registracije:
Upis u registar poljoprivrednih gazdinstava je dobrovoljan, ali samo registrovana poljoprivredna gazdinstva mogu koristiti sredstva koja obezbeđuje Ministarstvo poljoprivrede za premije, subvencije i kreditiranje i koja se isplaćuju iz budžeta Republike Srbije, kao i usluge državnih savetodavnih službi čija reforma tek predstoji.